Mediacja jest jednym ze sposobów rozwiązywania sporów pomiędzy stronami. Jej celem jest zakończenie konfliktu bez władczego udziału sądu. Z uwagi na przewlekłość postępowań sądowych, próba rozwiązania sporu w drodze mediacji może okazać się szybsza, tańsza i dogodniejsza dla przedsiębiorców.
Skorzystanie z mediacji jest możliwe w każdej sprawie, w której przepisy prawa pozwalają na zawarcie ugody, a także zezwala na to charakter sprawy. Mediacja może być prowadzona po rozpoczęciu postępowania sądowego jak i na podstawie umowy stron o przeprowadzeniu mediacji. Strony mogą podejmować próby ugody więcej niż jeden raz w przypadku, gdy będzie to dążyło do osiągnięcia porozumienia, a nie do przedłużenia postępowania.
Warto zapamiętać! Ugoda to umowa zawierana pomiędzy stronami sporu, w której określa się wzajemne prawa i obowiązki przedsiębiorców. Może ona zawierać m.in. termin spłaty zadłużenia, ustalenie wysokości rat, podział kosztów mediacji itp.
W postępowaniu mediacyjnym strony wspierane są przez bezstronną i wykwalifikowaną osobę trzecią – mediatora, który nie tylko czuwa nad prawidłowym przebiegiem mediacji, ale także pomaga wypracować satysfakcjonujące strony porozumienie. Osoba mediatora wyznaczana jest przez sąd z listy mediatorów prowadzonych przez prezesa Sądu Okręgowego lub strony wskazują go samodzielnie (po wcześniejszym uzgodnieniu).
Uwaga! Sąd wyznacza czas trwania mediacji na okres do trzech miesięcy, jednak na zgodny wniosek przedsiębiorców okres ten może zostać przedłużony.
W postępowaniu mediacyjnym to strony mają największy wpływ na warunki i treść zawartej ugody. Mediator natomiast czuwa, aby zawarte porozumienie było zgodne z obowiązującymi przepisami oraz zasadami współżycia społecznego. Do jego obowiązków należy również sprawdzenie, czy zawarta ugoda jest zrozumiała, pozbawiona wewnętrznych sprzeczności, wykonalna i nie zmierza do obejścia prawa. Mediator nie ocenia argumentów, dowodów czy stanowisk stron, nie narzuca także swojego rozwiązania sporu. Jeśli natomiast strony wyrażą zgodę, mediator może przedstawić własną propozycję rozwiązania konfliktu bądź wybranych postanowień ugodowych.
Uwaga! Zamiast uczestniczyć w wieloletnich, kosztownych postępowaniach sądowych, poprzez mediację możliwe jest zakończenie sporów nawet w ciągu miesiąca. Wybór tego sposobu zażegnania konfliktu daje przedsiębiorcom szanse na pozostanie w dobrych relacjach biznesowych, zachowania reputacji, a także zmniejsza koszty zakończenia sporu. Mediacja powinna stać się więc aktywnie wykorzystywanym instrumentem biznesowym w rękach przedsiębiorców.
W przypadku gdy strony zawrą ugodę, zostanie ona wpisana lub dołączona do protokołu sporządzonego przez mediatora. Niezwłocznie po zakończeniu mediacji, mediator obowiązany jest do przekazania dokumentów do właściwego sądu. Po otrzymaniu protokołu wraz z ugodą sąd niezwłocznie przeprowadza postępowanie w przedmiocie jej zatwierdzenia, a gdy ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji (np. dotyczy zapłaty), sąd nadaje jej klauzulę wykonalności. Zatwierdzona przez sąd ugoda stanowi pełnoprawny tytuł wykonawczy. Oznacza to, że w przypadku niewywiązania się z jej postanowień, strona przeciwna jest uprawniona do wszczęcia postępowania egzekucyjnego u komornika. Zawarte porozumienie może stać się tytułem egzekucyjnym także za granicą, po uprzednim zaopatrzeniu ugody w klauzulę wykonalności przez właściwy sąd zagraniczny.