Wiosną zeszłego roku uchwalono ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Na jej mocy wprowadzono nową instytucję prawną w postaci Rejestru Należności Publicznoprawnych. Jak trafnie podkreślono w uzasadnieniu ustawy, płynność finansowa przedsiębiorców uzależniona jest w dużej mierze od terminowego regulowania zobowiązań przez kontrahentów. Opóźnienia w zapłacie lub całkowity brak uiszczenia należności wpływa destrukcyjnie na rozwój przedsiębiorstwa i utrudnia jego prowadzenie. Nadto przedsiębiorcy częstokroć nie posiadają informacji, które są niezbędne do prawidłowej oceny wypłacalności nowo pozyskanych kontrahentów.
W celu zwiększenia możliwości weryfikacji przyszłych partnerów biznesowych ustawodawca wprowadził do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nową instytucję – Rejestr Należności Publicznoprawnych. Będzie on prowadzony przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Rejestr zapewni możliwość uzyskania informacji o zaległościach w opłacaniu należności publicznoprawnych potencjalnych kontrahentów. Przepisy o Rejestrze obowiązują od 1 stycznia 2018 r.
W Rejestrze będą gromadzone informacje o należnościach pieniężnych, dla których wierzycielem jest naczelnik urzędu skarbowego albo jednostka samorządu terytorialnego, jeśli wynikają one m.in. z orzeczenia które jest ostateczne, prawomocnego wyroku, postanowienia lub mandatu karnego wydanego na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego lub Kodeksu karnego bądź mandatu karnego wydanego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
Wpis obwarowany jest warunkiem. Ustawodawca zobligował bowiem wierzyciela do doręczenia zobowiązanemu zawiadomienia o zagrożeniu ujawnienia jego danych w Rejestrze Dopiero po upływie 30 dni od doręczenia pisma i braku spłaty należności wierzyciel będzie mógł dokonać zgłoszenia.
Warto zapamiętać! Wierzyciel może zgłosić do Rejestru zobowiązanego, jeśli łączna kwota należności pieniężnych wraz odsetkami z tytułu niezapłacenia ich w terminie wynosi nie mniej niż 5.000 zł.
Ustawodawca przewidział również możliwość obrony zobowiązanego przed ujawnieniem i zagrożeniem ujawnienia w Rejestrze jego danych. W tym celu zobowiązany może wnieść do wierzyciela sprzeciw. Prawo do wniesienia tego środka przysługuje od dnia doręczenia zawiadomienia albo od dnia wprowadzenia danych i trwa do czasu, aż dane znajdują się w Rejestrze. Zobowiązany w sprzeciwie powinien określić swoje żądanie, a także wskazać dowody i okoliczności uzasadniające jego wniesienie. Sprzeciw przysługuje jedynie w przypadku, gdy zobowiązany kwestionuje istnienie lub wysokość należności pieniężnej lub odsetek z tytułu niezapłacenia jej w terminie.
Ważne! Samo wniesienie sprzeciwu nie będzie podstawą do wykreślenia z Rejestru danych zobowiązanego.
Na postanowienie wierzyciela o odmowie uwzględnienia sprzeciwu przysługuje zażalenie. Zażalenie wnosi się do organu odwoławczego za pośrednictwem wierzyciela, który wydał zaskarżone postanowienie. Od postanowienia w przedmiocie rozpoznania zażalenia, przy-sługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Informacje o zobowiązaniach wpisanych do Rejestru Należności publicznoprawnych będzie można uzyskać bezpłatnie. Aby skontrolować potencjalnego kontrahenta wystarczy jedynie dokonać uwierzytelnienia na portalu podatkowym za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego bądź profilu zaufanego ePUAP.