Testament stanowi rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci. Jednak jego praktyczne znaczenie jest szersze. Przede wszystkim osoba go sporządzającą, czyli testator, wskazując wprost spadkobiercę (lub spadkobierców) w testamencie, ustanawia swojego bezpośredniego następcę prawnego, który po jego śmierci wchodzi w ogół przysługujących mu praw i obowiązków. Dzięki temu testament posiada duże znaczenie dla osób prowadzących działalność gospodarczą, albowiem pozwala na znacznie uproszczenie procedur związanych z przekazaniem przedsiębiorstwa następcom na wypadek śmierci. Z drugiej zaś strony osoby, które współpracowały ze zmarłym, dzięki testamentowi mogą bardzo szybko posiąść wiedzę, z kim w dalszym ciągu mogą współdziałać, nie oczekując na zakończenie procedury stwierdzenia nabycia spadku.
Testament może sporządzić każda pełnoletnia osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Kodeks cywilny przewiduje trzy podstawowe formy testamentów: własnoręczny, notarialny i allograficzny (urzędowy). Jako że trzecia ze wskazanych postaci testamentu niemal nie występuje w praktyce, szerszego omówienia wymagają jedynie dwie pierwsze.
Testament własnoręczny, jak sama nazwa wskazuje, spisuje się samemu. Konieczne jest przy tym sporządzenie całego testamentu własnoręcznie, niedopuszczalny jest więc np. wydruk z komputera. Testament winien być opatrzony wyraźną datą (dzień, miesiąc, rok) i czytelnie podpisany. W praktyce sporządzenie takiego testamentu jest wyjątkowo proste, wystarczy zawarcie w nim oświadczenia np. o treści: „Ja, niżej podpisana/y, na wypadek mojej śmierci, świadomie i dobrowolnie ustanawiam Jana Kowalskiego jako mojego spadkobiercę” lub „Na wypadek mojej śmierci do całości spadku powołuję mego syna Jana Kowalskiego”. Testament należy trzymać w bezpiecznym miejscu, aby nie narazić go na zniszczenie lub utratę. Wysoce wskazanym jest także poinformowanie zaufanych osób o jego sporządzeniu i miejscu przechowania, aby mogły go ujawnić na wypadek śmierci testatora.
Równorzędną moc z testamentem własnoręcznym ma testament notarialny, czyli spisywany przed notariuszem. Jednakże dzięki temu, iż sporządzany jest w formie aktu notarialnego przez profesjonalistę oraz przechowywany przez kancelarię notarialną, jego bezpieczeństwo znacznie wzrasta. Po ustaleniu treści takiego testamentu notariusz spisze go, a następnie głośno przeczyta. Jeśli testator zgodzi się z jego treścią, podpisze go; podpis złożyć musi także sam notariusz. Koszt sporządzenia testamentu notarialnego nie jest duży, wynosi bowiem 50 zł plus VAT i opłata za odpisy (6 zł za stronę). W zamian zaś można mieć pewność, iż testament sporządzony jest poprawnie, przechowywany jest bezpiecznie i na pewno zostanie ujawniony po śmierci testatora.
Testament zawsze ma pierwszeństwo przed ogólnymi regułami dziedziczenia, tzw. ustawowego. Prawo jednak chroni najbliższą rodzinę testatora (zstępnych, małżonka i rodziców), gdy spadkodawca pominął ją w testamencie. To tzw. zachowek. Jego wysokość wynosi: 1/2 wartości udziału spadkowego, który przypadałby danej osobie przy dziedziczeniu ustawowym, natomiast jeśli jest ona trwale niezdolna do pracy lub małoletnia, to 2/3 wartości udziału spadkowego. Roszczenie osoby uprawnionej o wypłatę zachowku przez spadkobiercę przedawnia się z upływem 3 lat od ogłoszenia testamentu.
Testament może być w każdej chwili zmieniony przez testatora lub wręcz odwołany. Wynika to z faktu, iż treść testamentu ma wyrażać prawdziwą ostatnią wolę, która przecież może ulegać zmianie z upływem czasu.